Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nde oy çokluğuyla alınan kararla 20 Mart Pazar gününden itibaren geçerli olacak yeni biniş ücretleri belirlendi. “Sağlıklı ve sürdürülebilir toplu ulaşım hizmeti istikrarı” için tarifelerin her ay TÜİK tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ışığında otomatik olarak güncellenmesi kararı alındı. Öte yandan İZDENİZ’de de araba vapuru tarifesi ayrıca düzenlendi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ESHOT, İZULAŞ, İZDENİZ, Metro-Tramvay ile TCDD-Büyükşehir ortaklığıyla işletilen İZBAN ve ESHOT denetimli İZTAŞIT araçlarına biniş tarifeleri, akaryakıt ve enerji fiyatlarına gelen yüksek artışlar nedeniyle yeniden düzenlendi. Mevcut ekonomik tabloda, toplu ulaşım hizmetinin sürdürülebilmesi için tarife değişikliğinin şart olduğu vurgulandı.

2,5 ayda yüzde 99,7 arttı
31 Aralık 2021’de elektriğin kilovatsaati 1,13 TL iken; 17 Mart itibariyle bu rakamın 2,60 TL olduğuna ve zam oranının yüzde 130’u bulduğuna dikkat çekildi. Motorinde ise 2,5 aylık artış oranının yüzde 63,33 olduğu; 31 Aralık’ta 11,42 TL olan mazot litre fiyatının, 17 Mart’ta 18,66 TL olduğu belirtildi. 17 Mart 2021’de litresi 6,61 TL olan motorinde son bir yıldaki artış oranı ise yüzde 182,22 oldu.

Yeni tarife, bu oranların altında
Yeni tarifelerin, bu oranların çok altında belirlendiği özellikle vurgulandı. Motorindeki artış oranı dikkate alınsa tam biniş ücretinin 7,68 TL; öğrenci biniş ücretinin 2,68 TL; öğretmen ve 60 yaş biniş ücretinin 6,63 TL olması gerektiğine dikkat çekildi.

Hasılat, akaryakıtı bile karşılamıyor
Kentte toplu ulaşım yükünün neredeyse yarısını çeken ESHOT Genel Müdürlüğü’nde, günde 140 bin litre akaryakıt kullanıldığı; bugünün fiyatlarıyla her gün 2 milyon 612 bin TL akaryakıt maliyeti çıktığı belirtildi. ESHOT’un bir günlük hasılatının tamamının, ancak kullanılan akaryakıtın yüzde 62’sini karşılayabildiği kaydedildi. Yılbaşından bu yana elde edilen toplam hasılatın 64 milyon 476 bin TL; sadece akaryakıt giderinin ise 101 milyon 164 bin TL olduğu ifade edildi.

Büyükşehir’den her yolcuya 6,78 TL destek
Son olarak, ücretsiz ve indirimli binişler hesaba katıldığında bir yolcudan 1,78 TL gelir sağlandığı belirtilirken; biniş maliyetinin ise 8,93 TL olduğu; İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin her biniş için 6,78 TL sübvansiyon sağladığı kaydedildi.

Araba vapuru tarifesi de değişti
Öte yandan İZDENİZ A.Ş.’de de araba vapuru ücretleri yeniden düzenlendi. İZDENİZ’den yapılan açıklamada, araba vapurları için son fiyat düzenlemesinin 28 Kasım 2021’de gerçekleştirildiği hatırlatıldı. O gün bir litre mazot fiyatının 7,65 TL olduğu belirtilirken, geçen üç ayda bu rakamın yüzde 101 artış gösterdiği ve 16 Mart itibariyle 15,34 TL olduğu vurgulandı. Mevcut tabloda tarife değişikliği yapmanın kaçınılmaz olduğu ifade edilirken; yapılan düzenlemeyle araba vapurunu en çok kullanan otomobiller için geçiş ücretinin yalnızca yüzde 28 oranında artırıldığına dikkat çekildi.

Mil başına en düşük ücret
20 Mart Pazar gününden itibaren geçerli olacak yeni fiyat düzenlemesine rağmen, benzer kuruluşlar arasında “mil başına en düşük ücret” tarifesinin halen İzmir’de uygulandığı kaydedildi. Sürücü ve ücretsiz geçiş hakkına sahip yolcular hariç, araçlar içindeki diğer yolculardan alınan 1 TL ücrette değişiklik yapılmazken; yeni ücretler şöyle oldu:  
Otomobil 32 TL; motosiklet 18 TL; minibüs/kamyonet  TL; midibüs 90 TL; otobüs/kamyon 130 TL; TIR 250 TL…

İşte yeni biniş ücretleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararı uyarınca, A Tarife kapsamında 4,70 TL olan tam biniş ücreti, 6,50 TL’ye çıkarıldı. 120 dakika içindeki ilk aktarma ücreti 1,20 TL, ikinci aktarma ücreti ise 90 kuruş olarak belirlendi. İlk binişten sonraki 120 dakika içinde, üçüncü ve sonraki aktarmalardan ücret alınmaması uygulaması devam edecek.

Yaklaşık iki yıldır aynı olan öğrenci biniş ücreti de 1,64 TL’den 2,20 TL’ye yükseltildi. Öğretmen ve 60 Yaş biniş ücreti ise 4,06 TL’den 5,60 TL’ye çıkarıldı. Öğrenci, Öğretmen ve 60 Yaş kartlarının, ilk binişten sonraki 120 dakika içinde aktarma ücretlerinden muaf olması uygulaması devam edecek. Aynı şekilde, 05.00-07.00 ve 19.00-20.00 saatleri arasında yüzde 50 indirimli biniş hizmeti verilen Halk Taşıt uygulaması da sürecek.

Bir yıllık maliyet artışı yüzde 182!
UKOME kararında, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca (EPDK) açıklanan güncel verilere göre akaryakıtta son bir yıllık artış oranının yüzde 182 olduğu vurgulanırken; tam biniş ücretine yapılan artış oranının yüzde 38 olduğu belirtildi; şu ayrıntılara dikkat çekildi: “Şubat 2022’de tüketici fiyat endeksinde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 54,44; üretici fiyat endeksinde ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 105 artış gerçekleşmiştir. Döviz kurundaki artışlar ise yedek parça alımlarının dövize endeksli olması nedeniyle maliyetleri etkilemiştir.

Ücretsiz binişler sübvanse edilmiyor
Nüfusu yaklaşık 4,5 milyon olan İzmir'de; Posta Dağıtıcısı Kartı, 65 Yaş Kartı, TÜİK Kartı, Basın Kartı, Şehit Ailesi Kartı, Gazi Kartı, Engelli Kartı, Engelli Refakatçi Kartı sahipleri ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı,  Er ve Erbaşlar,  Sahil Güvenlik ve Jandarma ile sağlık personeli de toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz faydalanmaktadır. Merkezi İdare'nin belirlediği sosyal politikaların, ilgili kurumlar tarafından sübvanse edilememesinin toplu ulaşıma getirdiği ek maliyetlere rağmen sosyal belediyecilik anlayışından ödün vermeksizin hizmet verilmesi ön planda tutulmaktadır.”

Fiyatlar her ay güncellenecek
UKOME kararında, enerji ve akaryakıt fiyatlarında yaşanan belirsizlik ve sürekli artış eğilimi nedeniyle fiyatların öngörülemediği de kaydedildi. Bu nedenle “sağlıklı ve sürdürülebilir toplu ulaşım hizmeti istikrarı” için tarifelerin her ay Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ışığında otomatik olarak güncellenmesi kararı alındı.